"ความบริสุทธิ์" คือการวัดความใสบริสุทธิ์ของเพชรว่าปราศจากริ้วรอยตำหนิมากน้อยเพียงใด ริ้วรอยเหล่านี้ ที่เรียกว่า "มลทิน" ซึ่งปรากฏขึ้นในระหว่างที่เพชรก่อตัวขึ้นในชั้นหินเปลือกโลกในขณะที่เพชรนั้นก่อตัวเป็นคริสตัลขึ้นมาจากความร้อนและแรงดันสูง และมักมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น ตำหนิเหล่านี้เปรียบเสมือนลายนิ้วมือเฉพาะตัวของเพชรแต่ละเม็ด ระดับความบริสุทธิ์ที่กำหนดให้เพชรแต่ละเม็ดนั้นมาจากระดับความชัดเจนของคุณสมบัติตามธรรมชาติที่มองเห็นผ่านแว่นขยายสิบเท่า รวมถึงจำนวน ประเภท สี ขนาด และตำแหน่งของตำหนิบนเพชร ริ้วรอยพื้นผิวคือคุณลักษณะด้านนอก เช่น รอยแมวข่วนและบิ่น "มลทิน" คือคุณลักษณะภายในเพชรที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น รอยปริแตกเล็กๆ รอยขนนก รวมถึงคริสตัลที่อาจเป็นเพชรหรือแร่ธาตุอื่นๆ เพชรที่หายากที่สุดที่เรียกว่าไร้ตำหนินั้น คือเพชรที่ไม่มีตำหนิภายในและภายนอกใดๆ และไม่มีริ้วรอยที่มองเห็นได้เมื่อมองผ่านแว่นขยายสิบเท่า 

ด้วยความหายากนี้เองจึงทำให้เพชรเหล่านี้มีมูลค่ามากกว่าเพชรที่มีริ้วรอยหรือ ตำหนิเล็กๆ ถึงแม้ตำหนิเหล่านี้จะไม่มีผลต่อการสะท้อนแสง หรือความงามของเพชรก็ตาม เกรดที่ต่ำลงมา ได้แก่ มีริ้วรอยเล็กน้อยระดับ 2 หรือ SI2 ยังคงไม่สามารถมองเห็นริ้วรอยหรือตำหนิได้ด้วยตาเปล่า  ความแตกต่างระหว่างเกรดต่างๆ นั้นเล็กน้อยมาก จนผู้ค้าเครื่องประดับอัญมณีเองยังอาจไม่สามารถแยกแยะความบริสุทธิ์ของเพชรอันดับสูงสุดทั้งห้าได้เมื่ออยู่บนตัวเรือนเครื่องประดับแล้ว  เพชร SI2 ที่มีระดับการเจียระไนเทียบเท่ากันจะมีความสุกใสเทียบเท่ากับเพชร Flawless หรือไร้ตำหนิ แต่จะมีราคาต่างกันมาก  หากให้ความสำคัญกับความงามเหนือราคา VS2 และ SI2 ถือเป็นตัวเลือกที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างยิ่ง เพชรที่มีน้ำหนัก สี และการเจียระไนจะมีราคาแตกต่างกันอย่างมาก ตามแต่ความบริสุทธิ์ของแต่ละเม็ด ระบบการจัดเกรดที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล แบ่งความบริสุทธิ์ออกเป็น 5 กลุ่มหลักด้วยกัน ได้แก่